Alimenty to regularne, obligatoryjne świadczenia, najczęściej na rzecz członków rodziny. Polegają one na zapewnieniu środków utrzymania, a w razie potrzeby także środków wychowania. Obowiązek alimentacyjny dotyczy członków rodziny, a mianowicie, krewnych w linii prostej (takich jak dziadkowie, rodzice, dzieci i wnuki) oraz rodzeństwa (bracia i siostry). Ponadto, obowiązek alimentacyjny obejmuje także zobowiązania między małżonkami, a także, w określonych sytuacjach, między byłymi małżonkami. Istnieje także zależność między dzieckiem a mężem matki oraz dzieckiem a żoną ojca. Oznacza to, że dotyczy ona relacji pomiędzy pasierbem a ojczymem lub macochą.
Obowiązek alimentacyjny a długi alimentacyjne
Zadłużenie alimentacyjne, czyli brak terminowej spłaty alimentów zazwyczaj na rzecz dziecka lub byłego małżonka, to poważny problem. Może mieć on poważne konsekwencje zarówno dla osoby uprawnionej do otrzymywania świadczenia, jak i osoby zobowiązanej do jego płacenia. W ostatnim roku długi alimentacyjne wzrosły w Polsce o 3,2 mld zł, do 13,9 mld zł. Tak wynika z danych BIG InfoMonitor. Niesolidny tata rekordzista ma 45 lat i pochodzi z Wielkopolski, swoim dzieciom winien jest ponad 867 tys. zł.
Przedawnienie długów alimentacyjnych
Czy zadłużenie alimentacyjne ulega przedawnieniu? Odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna. Zależy ona od tego, kiedy powstał dług i jakie są okoliczności jego powstania. Zgodnie z Kodeksem cywilnym, roszczenia o świadczenia alimentacyjne przedawniają się po upływie trzech lat od dnia, w którym uprawniony mógł dochodzić ich spełnienia. Oznacza to, że jeśli dłużnik nie zapłacił alimentów w terminie, to uprawniony ma trzy lata na złożenie pozwu do sądu. Jeśli tego nie zrobi, to traci prawo do dochodzenia należności.
Jednakże, istnieją sytuacje, w których przedawnienie długów alimentacyjnych nie następuje lub jest zawieszone. Tak jest np. w przypadku, gdy dłużnik uznaje dług przed uprawnionym lub przed sądem, albo gdy dokonuje częściowej zapłaty lub zabezpieczenia długu. Wtedy bieg przedawnienia zaczyna się na nowo. Ponadto, przedawnienie nie biegnie w czasie, gdy uprawniony jest niezdolny do czynności prawnych, np. gdy jest małoletni lub ubezwłasnowolniony. W takim przypadku bieg przedawnienia rozpoczyna się dopiero po ustaniu przeszkody.
Skutki przedawnienia długów alimentacyjnych
Co się dzieje, gdy zadłużenie alimentacyjne ulegnie przedawnieniu? Czy oznacza to, że dłużnik nie musi już płacić alimentów? Nie do końca. Przedawnienie nie powoduje wygaśnięcia długu, lecz tylko ogranicza możliwość jego dochodzenia na drodze sądowej. Oznacza to, że dłużnik nadal ma moralny i etyczny obowiązek spłaty długu, a uprawniony może domagać się jego zapłaty na drodze pozasądowej, np. poprzez mediację, negocjacje lub wezwanie do zapłaty. Jeśli jednak dłużnik nie zgodzi się na dobrowolną spłatę, to uprawniony nie może skierować sprawy do sądu, chyba że dłużnik zrzeknie się przedawnienia lub przedawnienie zostanie przerwane lub zawieszone.
Jak uniknąć przedawnienia długów alimentacyjnych?
Jeśli jesteś osobą uprawnioną do otrzymywania alimentów i chcesz uniknąć przedawnienia długów alimentacyjnych, to powinieneś podjąć odpowiednie kroki, aby dochodzić swoich praw. Najlepiej jest zwrócić się do dłużnika i wezwać go do zapłaty zaległych alimentów. Jeśli to nie pomoże, to możesz skorzystać z pomocy mediatora lub komornika, który może zająć majątek dłużnika i zaspokoić twoje roszczenie. Jeśli i to nie przyniesie skutku, to możesz złożyć pozew do sądu i uzyskać tytuł wykonawczy, który umożliwi ci egzekucję długu. Pamiętaj, że masz na to trzy lata od dnia, w którym dług się należał. Nie zwlekaj zbyt długo, bo możesz stracić swoje prawo do dochodzenia należności.
Jeśli jesteś osobą zobowiązaną do płacenia alimentów i chcesz uniknąć przedawnienia długów alimentacyjnych, to powinieneś regularnie i terminowo płacić świadczenia na rzecz uprawnionego. Jeśli masz problemy finansowe lub inne okoliczności, które utrudniają ci spełnianie obowiązku alimentacyjnego, to powinieneś skontaktować się z uprawnionym i spróbować porozumieć się co do wysokości i sposobu płatności alimentów. Jeśli to nie jest możliwe, to możesz zwrócić się do sądu i wystąpić o zmianę wysokości alimentów lub o zwolnienie z obowiązku alimentacyjnego. Pamiętaj, że nie możesz samowolnie zaprzestać płacenia alimentów, bo narazisz się na konsekwencje prawne i społeczne.
